Komunitatea Bherria-ko ikaskuntza-komunitatearen saio bakoitza Administrazio Publikoaren eta herritarren arteko lankidetzari eragiten dioten hainbat gaitan sakontzen jarraitzeko aukera bat da.Era berean, kezkatzen gaituzten edo oraindik nola konpondu ez dakigun gaietan inspiratzen jarraitzeko ere balio du Komunitatea-k, herritarren parte-hartzeak zer esan nahi duen kontuan hartuta.
Unai Amezaga, Galdakaoko Udaleko herritarren partaidetzako teknikaria eta Bherria-ko komunitate honetako kidea, artikulu honetan Bizkaiko udalerri honetan aurrekontu parte-hartzaileak garatzeko moduaren gakoak partekatzen ditu.
“Galdakaoko Udalak aurrekontu parte-hartzaileen prozesuaren lau edizio jarri ditu martxan aurreko agintaldian, 2019-2023. Hauetan zerhar zer ikasi eta zer aldatu asko egon dira, “saiakera-akatsa” prozesua izan da. Lehen bi edizioek ikusmin handia sortu zuten herritarrengan, proiektu berritzailea baitzen. Herritarrek parte hartzeko deiari erantzun zioten, eta 60 pertsona baino gehiagorekin batzarrak ere egin ziren. Eta hori, pandemiak ezarritako baldintzetatik eratorritako prozesuen kudeaketaren mugak eta konplexutasuna gorabehera.
Proiektuaren aldeko apustu politikoa oso indartsua izan zen hasiera-hasieratik; izan ere, Udalak milioi bat euro bideratu zituen prozesu bakoitzera. Kopuru hori oso handia da 30 mila biztanle inguruko udalerri batentzat, 35 milioi euroko aurrekontua duena. Horrelako proiektu baten kudeaketa teknikoan eta politikoan esperientziarik ez izatea, batetik, eta jasotako proposamen kopuru handia bestetik, udal-antolaketa bigarren prozesuaren amaierara oso nekatuta heldu zen.
Horregatik, 2022rako lehen aldaketa garrantzitsuak egitea erabaki zen. Alde batetik, proposamenen “kalitatea” lehenetsi zen, “kantitatearen” ordez. Horrela, aurreko bi prozesuetan hautatu ez ziren proposamenak berreskuratu eta lehenetsi ziren udalak eta herritarrek osatutako talde eragilearen barruan. Bestalde, proposamenak 5 gai-multzotan bildu ziren, eta multzo bakoitzak lehenetsitako 5 proposamenak hautatu ziren. Hortik aurrera, herritarrei proposatutako lana honako hau izan zen: proposamen horiek mikro proiektuak balira bezala lantzea eta, horren ondoren, bozkatzea proposamen garrantzitsu bakar bat hautatzeko: Ibaizabal berreskuratzea Galdakaoko bizkarrezur gisa.
Agintaldiaren azken prozesuan ere aldaketak izan ziren. Garrantzitsuenak honako hauek izan ziren: 2023ko eta 2024ko aurrekontuetarako proposamenak jasotzea (prozesua biurteko bilakatuz), Galdakao zonakatzea eremu bakoitzari aurrekontu bat esleituz lurralde-oreka bermatzeko, aurrekontuaren zein zati erabiliko zen inbertsioetara eta zein zati zerbitzuetara zehaztea eta, azkenik, prozesua laguntzea erabaki.galdakao.eus partaidetza-plataforma berriarekin.
Azken bi ohar. Alde batetik, garrantzitsua da begi-bistakoa dirudien zerbait nabarmentzea: konpromisoak betetzeko beharra. Ezin da horrelako prozesu bat hasi aurreko konpromisoak bete gabe, maila txukun batean behintzat. Aldi berean, zerbait bete ez bada azaldu behar da zergatik. Parte-hartze digitalerako gure plataforma laguntza handia da horretan, konpromiso guztien jarraipena egiteko aukera ematen baitu.
Azkenik, arlo guztietako barne-lanaren garrantzia azpimarratzea, proiektua ondo azalduz eta haren garrantziaz ohartaraziz. Horrelako prozesu batek erakunde osoa inplikatzen du. Horretarako, bultzada politikoa funtsezkoa da.
Gaur egun, beste prozesu-eredu baterantz goaz, Auzotik Galdakao egitasmoaren gainean oinarrituko dena”.
Eskerrik asko, Unai! Bherritik jarrai dezagun proiektu hau arretaz.
