Auzolana edo vereda, borondatezko komunitate-lankidetzan oinarritutako euskal tradizio zaharrak, inoiz baino biziago jarraitzen dute Ispasterren. Duela gutxi udal ordenantza berri baten bidez arautu den praktika hau, herritarren parte-hartzea eta komunitatearen garapena indartzeko funtsezko tresna bihurtu da. Gizarte loturak sendotzeaz gain, udal eskumenen barruan dauden interes publikoko proiektuei heltzea errazten du.
Ispasterko ordenantzaren arabera, auzolanak herritarren borondatezko parte-hartzea dakar, interes publikoko zeregin eta zerbitzuetan. Tokiko Erregimenaren Oinarrizko Legea bezalako araudietan sustraiak dituen lege-babesarekin, praktika honek kide izatearen eta komunitateko lankidetzaren zentzua sustatzen du.
Honako hauek dira haren helburu nagusien artean: narriatutako eremuak birgaitzea, landa-eremuak mantentzea, tokiko ondarea zaharberritzea eta gizarte-zerbitzuak eskaintzea. Gainera, haren malgutasunak udalaren beharrizan zehatzetara egokitzeko aukera ematen du, denboran zehar duen garrantzia eta jarraipena bermatuz.
Urtero, Ispasterko Udala foro irekiak antolatzen ditu, non herritarrek proiektuak proposa ditzaketen. Ebaluazio-prozesu baten ondoren, ezarritako irizpideak betetzen dituzten ekimenak hautatzen dira. Proiektu bakoitzak txosten tekniko zehatza eta deialdi publikoa ditu, eta horrek komunitate osoaren inklusioa eta parte-hartzea sustatzen ditu.
Auzolanak emaitza ukigarriak sortzen ditu azpiegiturak hobetzean eta gune berdeak zaintzean, eta, aldi berean, talde-lana sustatzen du eta pertsonen eta Udalaren arteko loturak estutzen ditu, herritarrak beren ingurunea eraldatzen duten aldaketen protagonista bihurtuz. Inplementazioan funtsezko alderdiak hauek dira:
- Borondatezkotasuna: parte-hartzea librea da eta ez du lan-harremanik sortzen.
- Baliabideak: Udalak beharrezko tresnak, makineria eta materialak ematen ditu.
- Segurtasuna: parte-hartzaileak, baita hirugarrenei eragindako kalte posibleak ere, estaltzeko aseguruak kontratatzen dira..
- Ebaluazioa: proiektu bakoitza emaitzak, gorabeherak eta etorkizuneko ekimenetarako ikaskuntzak jasotzen dituen azken txosten batekin amaitzen da.
Ispasterren auzolanak ez du bakarrik udalerria egoera onean mantentzen, komunitate batuago, parte-hartzaileago eta erresistenteago bihurtzen du. Tradizio honek erakusten digu, elkarrekin lanean ari garenean, erronka konplexuak gainditu ditzakegula, adibidez, energia-komunitate bat martxan jartzea.
Indibidualtasuna nagusitzen ari den mundu batean, auzolanek lankidetzaren eta ongi komunaren garrantzia gogorarazten digu. Iraganeko onena oraingo beharrizanekin uztartuz, Ispaster, herritarren eta udal administrazioaren arteko elkarlanaren eredu bilakatu da.
